Czy fotowoltaika się opłaca przy niskim zużyciu energii?
W ostatnich latach fotowoltaika stała się jednym z najpopularniejszych rozwiązań w dziedzinie odnawialnych źródeł energii w Polsce. Wiele osób decyduje się na instalację paneli słonecznych, licząc na oszczędności i ekologiczne korzyści. Jednak dla gospodarstw domowych o niskim zużyciu energii elektrycznej pojawia się pytanie: czy inwestycja w fotowoltaikę jest nadal opłacalna? Aby odpowiedzieć na to pytanie, należy przeanalizować koszty, możliwe oszczędności oraz aktualne regulacje prawne.
Rosnąca popularność fotowoltaiki w Polsce
Według danych Polskich Sieci Elektroenergetycznych (PSE) na koniec 2023 roku łączna moc zainstalowana mikroinstalacji fotowoltaicznych w Polsce przekroczyła 12 GW. To ogromny wzrost w porównaniu z 2019 rokiem, gdy moc ta wynosiła zaledwie 1 GW. W samym 2023 roku przybyło ponad 3,5 GW nowych instalacji, co pokazuje, że Polacy coraz chętniej inwestują w energię słoneczną.
Jednak nie wszyscy konsumenci zużywają duże ilości prądu. Dla jednoosobowych gospodarstw domowych lub osób korzystających z energooszczędnych rozwiązań roczne zużycie może wynosić zaledwie 1000–1500 kWh. W takich przypadkach kluczowe staje się obliczenie, czy zwrot z inwestycji nastąpi w rozsądnym czasie.
Koszty instalacji a potencjalne oszczędności
Średni koszt instalacji fotowoltaicznej o mocy 3–4 kW, która jest typowa dla gospodarstw domowych o niskim zużyciu energii, wynosi obecnie około 20 000–25 000 zł brutto. Po odliczeniu dotacji z programu „Mój Prąd” (który w 2024 roku oferuje do 6000 zł dofinansowania) lub ulgi termomodernizacyjnej (do 53 000 zł od podatku), koszt może spaść nawet o 30–40%.
Dla gospodarstwa zużywającego 1200 kWh rocznie, dobrze dobrana instalacja może wyprodukować około 3000–3500 kWh w ciągu roku. Nadwyżki energii są oddawane do sieci i można je odebrać w stosunku 1:0,7 (dla instalacji do 10 kW), co oznacza, że za każdą 1 kWh oddaną do sieci, można później odebrać 0,7 kWh bez dodatkowych opłat. W praktyce pozwala to na bilansowanie energii latem i zimą.
Przy obecnych cenach energii (średnio 0,80–0,90 zł/kWh w 2024 roku) roczne oszczędności mogą wynieść około 1000–1200 zł. Oznacza to, że okres zwrotu inwestycji wyniesie około 10–12 lat. Biorąc pod uwagę żywotność paneli (25–30 lat), inwestycja nadal może być opłacalna, choć nie przyniesie tak spektakularnych oszczędności jak w przypadku większych gospodarstw.
Czy warto czekać na zmiany w systemie rozliczeń?
W 2024 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące rozliczania prosumentów. Najważniejszą zmianą jest stopniowe odejście od systemu net-billingu na rzecz bardziej rynkowych mechanizmów. Oznacza to, że nadwyżki energii będą sprzedawane po aktualnych cenach rynkowych, a nie magazynowane wirtualnie.
Dla osób o niskim zużyciu energii może to być zarówno szansa, jak i zagrożenie. Z jednej strony, jeśli ceny energii będą rosły, sprzedaż nadwyżek może być bardziej opłacalna. Z drugiej strony, brak gwarancji stałych stawek może zwiększyć niepewność co do przyszłych zysków. Eksperci sugerują, że w przypadku małych instalacji kluczowe jest maksymalne wykorzystanie wyprodukowanej energii na własne potrzeby, np. poprzez inwestycję w magazyny energii lub inteligentne systemy zarządzania zużyciem.
Czy fotowoltaika się opłaca przy małym poborze prądu?
Mimo że fotowoltaika dla gospodarstw o niskim zużyciu energii nie przynosi tak szybkiego zwrotu jak w przypadku większych odbiorców, nadal może być opłacalna. Kluczowe czynniki to:
- Dofinansowania – programy takie jak „Mój Prąd” czy ulga termomodernizacyjna znacząco obniżają koszty inwestycji.
- Rosnące ceny prądu – prognozy wskazują, że ceny energii w Polsce będą wzrastać, co skróci okres zwrotu.
- Długowieczność instalacji – panele fotowoltaiczne działają nawet 25–30 lat, więc po okresie zwrotu generują czysty zysk.
- Ekologia – niezależność od dostawców energii i redukcja śladu węglowego to dodatkowe korzyści.
Ostatecznie decyzja zależy od indywidualnych warunków. Warto przeprowadzić dokładną analizę zużycia energii, skorzystać z profesjonalnego audytu i rozważyć, czy fotowoltaika będzie korzystnym rozwiązaniem w dłuższej perspektywie czasowej.
