Jak długo działa magazyn energii? Od czego zależy jego żywotność?
W dobie rosnących cen energii i dynamicznego rozwoju fotowoltaiki magazyny energii stają się coraz popularniejszym rozwiązaniem. Według danych Polskiego Stowarzyszenia Magazynowania Energii (PSME), w 2024 roku w Polsce zainstalowano już ponad 75 000 domowych systemów magazynowania energii. Jednak przed podjęciem decyzji o inwestycji wielu użytkowników zastanawia się: jak długo taki magazyn będzie działać i od czego zależy jego trwałość?
Żywotność magazynu energii ma kluczowe znaczenie dla opłacalności całego systemu. W przeciwieństwie do paneli fotowoltaicznych, które mogą pracować nawet 25–30 lat, baterie zużywają się znacznie szybciej. Warto więc wiedzieć, jakie czynniki wpływają na ich degradację i jak przedłużyć ich działanie.
Średnia żywotność magazynów energii – dane producentów a rzeczywistość
Producenci podają zwykle dwie wartości dotyczące żywotności magazynów energii:
- życie w cyklach (np. 6000 cykli ładowania/rozładowania),
- życie w latach (np. 10–15 lat).
W praktyce nowoczesne magazyny litowo-jonowe (Li-ion) wytrzymują średnio 4000–10 000 cykli, co przy codziennym ładowaniu i rozładowywaniu daje 10–15 lat użytkowania. Starsze technologie, takie jak akumulatory kwasowo-ołowiowe, mają znacznie krótszą żywotność – ok. 1000–1500 cykli (3–5 lat).
Według badań Instytutu Energetyki Odnawialnej (IEO), po 10 latach użytkowania pojemność baterii spada średnio o 20–30%, co oznacza, że nadal mogą one pracować, ale z mniejszą efektywnością.
Od czego zależy trwałość magazynu energii? 5 kluczowych czynników
1. Rodzaj technologii
Najdłużej działają magazyny oparte na bateriach litowo-żelazowo-fosforanowych (LiFePO4), które wytrzymują nawet 7000–10 000 cykli. Baterie litowo-niklowo-manganowo-kobaltowe (NMC) oferują nieco mniejszą trwałość (5000–8000 cykli), ale są bardziej wydajne w niskich temperaturach.
2. Głębokość rozładowania (DoD)
Im częściej bateria jest rozładowywana do maksimum (np. do 100%), tym szybciej się zużywa. Producenci zalecają, aby nie rozładowywać baterii w pełni – optymalna wartość DoD to 80–90%.
3. Warunki pracy (temperatura i wentylacja)
Magazyny energii są wrażliwe na skrajne temperatury. Optymalny zakres pracy to 15–25°C. Przechowywanie w temperaturach powyżej 40°C może skrócić żywotność nawet o połowę, a mrozy poniżej -10°C znacząco obniżają wydajność.
4. Częstotliwość i sposób ładowania
Baterie zużywają się szybciej, gdy są często ładowane do pełna lub rozładowywane do zera. Najlepsze efekty daje ładowanie w zakresie 20–80%.
5. Jakość systemu zarządzania baterią (BMS)
Dobry system BMS chroni przed przeładowaniem, przegrzaniem i głębokim rozładowaniem, co znacznie wydłuża żywotność magazynu.
Jak przedłużyć działanie magazynu energii? Praktyczne porady
Aby maksymalnie wydłużyć żywotność magazynu energii, warto:
- unikać pełnego rozładowywania (najlepiej utrzymywać poziom 20–80%),
- zapewnić odpowiednią wentylację i temperaturę (unikać montażu w nieizolowanych garażach lub na zewnątrz),
- regularnie aktualizować oprogramowanie systemu BMS,
- wybierać magazyny od sprawdzonych producentów z długą gwarancją (np. 10 lat).
Czy magazyn energii to opłacalna inwestycja?
Nowoczesne magazyny energii mogą działać 10–15 lat, a ich trwałość zależy głównie od sposobu użytkowania i warunków pracy. Dzięki odpowiedniej eksploatacji można znacznie wydłużyć ich żywotność, co sprawia, że inwestycja zwraca się średnio w ciągu 7–10 lat. Warto więc wybierać sprawdzone technologie i dbać o prawidłową konserwację systemu.
Źródła: PSME, IEO, PORT PC, raporty producentów baterii.
